BLOG

Sizing vs. Fitting, framemaat versus fietspositie

Framemaat en fietspositie zijn 2 zaken die vaak door elkaar gebruikt worden. Hoewel er duidelijk een relatie is tussen de 2 begrippen gaat het duidelijk om 2 verschillende zaken. Deze blog probeert zowel het verschil als de relatie tussen beide duidelijk te maken.



Fietspositie:
Afbeelding 1 geeft een overzicht van de afstellingsmaten, met uitzondering van de voetpositie
De fietspositie is de houding welke de rijder / rijdster op zijn of haar fiets aanneemt (kan aannemen). De fietspositie is dus de combinatie van de plaatsing van de contactpunten, simpel gezegd de fietspositie is de positie van het zadel, het stuur en de pedalen ten opzichte van elkaar. Om de positie van zadel (of bekken als je naar de rijder kijkt), stuur (of handen) en pedalen (of voeten) vast te leggen wordt de positie van deze onderdelen ten opzichte van de trapas bepaald. Kijken we er stuk voor stuk naar.

Zadelpositie:
De zadelpositie is de combinatie van de hoogte van het zadel met de setback van het zadel (hoever staat het zadel achter het bracket). Wat voor iedere persoon ideaal is hangt vanzelfsprekend vooral of van de beenlengte, maar ook voetlengte en zaken als gewenste balans op de fiets (setback beïnvloed deze flink), de kwaliteit van beweging, sterkte van de rijder / rijdster bepalen de ideale zadelpositie. Een goede statische meting waarbij lichaamsmaten worden gemeten en een algoritme de positie berekend geeft een goed vertrekpunt, wil je mm precies werken dan is een dynamische bikefit bij een goede bikefitter de beste optie

Stuurpositie
De stuurpositie is een combinatie van de afstand van zadel tot stuur en het hoogteverschil tussen zadel en stuur. Ook hier spelen zowel lichaamsmaten (romp- en armlengte) als zaken als mobiliteit, rompstabiliteit en power output een rol. Ook hier kan een goede statische meting als vertrekpunt dienen maar zal een dynamische bikefit bij een goede bikefitter op detail niveau voor verbetering kunnen zorgen

Voetpositie
De positie van de voeten is 1 van de meest onderschatte zaken binnen fietspositionering. Vanwege het feit dat de voeten bij clipless pedalen gefixeerd zijn op de pedalen is de juiste plaatsing van schoenplaatjes in alle richtingen van groot belang. Een statische meting biedt hier beperkt oplossingen. Voor optimale plaatsing van de voet op het pedaal is een dynamische bikefit (met veel aandacht voor de voet) de beste oplossing

Framemaat:
Zoals hierboven uitgelegd is de fietspositie zowel door middel van een statische als dynamische meting vast te leggen. De vertaling van fietspositie naar framemaat is iets waar vaak misverstanden over bestaan. Laten we dit maat voor maat bekijken:

Zadelhoogte:
De zadelhoogte is de combinatie van framehoogte (lengte van zitbuis) en de zadelpen, omdat de meeste zadelpennen minimaal 300mm lang zijn en zeker 200mm naar boven en naar beneden kunnen worden geschoven is de lengte van de zitbuis vrijwel nooit de beperkende factor bij bepaling van de framemaat.

Zadel setback (terugstand):
De meeste zadels kunnen een 40mm naar voor en achteren worden geschoven op de zadelpenklemming, of deze afstelling voldoende is om de juiste set back te realiseren hangt af van de vorm van de zadelpen , (een rechte zadelpen zorgt ervoor dat een zadel verder naar voren kan, een zadelpen met setback zorgt ervoor dat het zadel verder naar achteren kan). De framemaat die hier een rol speelt is de zithoek, een zitbuis welke rechter op staat (grotere zithoek) zorgt ervoor dat het zadel verder naar voren kan, een zitbuis welke verder naar achter staat (kleinere zithoek) zorgt ervoor dat het zadel verder naar achteren kan



Afstand zadel-stuur
De afstand tussen zadel en stuur wordt vaak 1 op 1 met de bovenbuislengte vergelijken, hier wordt echter een denkfout gemaakt. Deze fout zit eigenlijk al in de maat afstand zadel-stuur, eerder spraken we van de trapas als vertrekpunt voor het vastleggen van de fietspositie. Als we dat vasthouden moeten we eigenlijk spreken over de horizontale afstand tussen trapas en stuur. (afstand 1 in afbeelding 2). Als we hierover spreken begrijpen we direct dan we niet naar de gehele bovenbuislengte, maar enkel naar de bovenbuislengte van het backet moeten spreken, deze maat wordt de reach genoemd. Kijken we naar variatie in reach dan zien we dan deze veel minder varieert tussen 2 framematen dan de bovenbuislengte.

Hoogte verschil zadel-stuur
Het hoogte verschil tussen zadel en stuur is relatief vaak de beperkende factor op het moment dat een fiets moet worden afgesteld. De achterliggende oorzaak is de beperkte mogelijkheid een stuur in hoogte te verstellen. Zoals aangegeven is de zadelhoogte makkelijk aan te passen, maar als we het zadel 3cm hoger zetten en we willen het hoogte verschil tussen zadel en stuur gelijk houden zullen we het stuur ook 3cm hoger moeten zetten. Helaas is het stuur bij de meeste fietsen maar zeer beperkt (tot ongeveer 4cm) in hoogte te verstellen. Daarom is het hoogte van het frame aan de voorzijde (deze maat heet stack, maat SF in figuur 1) van groot belang. Een frame met meer stack kan een hogere stuurpositie aan, een frame met een lagere stack kan een lagere stuurpositie (agressievere houding) aan.

Rekentools voor omrekening
Zoals hierboven te lezen is het omrekenen van de juiste fietspositie naar de juiste framemaat iets waarmee met parameters rekening moet worden gehouden. Het wordt nog iets complexer want ook stuurpenlengte, diepte van de stuurbocht en afmetingen van andere onderdelen spelen een rol.
Om deze reden is een statisch meetsysteem met daaraan gekoppeld een database met framematen en onderdelen een onmisbare tool voor iedere specialist in sportieve fietsen.

Een goede statische meting geeft namelijk een uitstekende basispositie, door hoor dan een framemaat bij te kiezen waarbij nog beperkte afstelling mogelijk is maakt dat de klant maximaal van zijn of haar fiets kan genieten.

Het Cyclefit systeem rekent het resultaat van de statische meting direct om en geeft door middel van kleuren en maten van onderdelen (stuurpennen, vulringen, uitsteek zadel pen en setback) direct een duidelijk advies. Figuur 3 geeft een deel van de resultaat pagina van een Cyclefit meting weer.