BLOG

Het juiste zadel op de juiste plek, het recept voor comfort

 Een van de meest voorkomende problemen voor fietsers is zadelpen, of gebrek aan comfort in de zitvlak regio. Deze blog gaat dieper op zadelkeuze en zadelpositie in, we kijken gedetailleerd naar wat een zadel moet doen, geven een paar simpele tips, maar halen ook enkele fabeltjes onderuit.

Functies van een zadel

Misschien niet de meest voor de hand liggende vraag, maar wat moet een zadel eigen doen? Of te wel wat de functie van een zadel. Kijken we hier in detail naar dan kunnen we het volgende zeggen

1        Het zadel moet een groot deel van ons lichaamsgewicht dragen

2        Het zadel moet stabiliteit geven zodat we onze pedalen naar beneden kunnen duwen

3      Het zadel moet ons steun geven zodat we onze pedalen naar voren kunnen duwen

4      Het zadel moet ons de mogelijkheid geven ons bekken in een positie te plaatsen zodat we bij ons stuur kunnen

 Kijken we naar de 4 punten hierboven dan geld voor punt 1 en 4 dat het zadel ons lichaamsgewicht moet kunnen dragen zonder dat er teveel druk komt op plekken van ons lichaam die hier niet goed tegen kunnen.

 Kijken we naar de verschillende zadels op de markt dan kunnen we eigenlijk zeggen dat vrijwel alle zadels op de markt de functies hierboven kunnen bieden. De uitzondering zijn de zadels welke te weinig stabiliteit bieden en bijvoorbeeld een links- recht- kanteling mogelijk maken. Hoewel deze zadels soms voor extra comfort kunnen zorgen is dit vaak symptoombestrijding waarbij de efficiëntie naar beneden gaat.

 Het juiste zadel kiezen

Als vrijwel alle zadels aan de 4 eisen voldoen, waarom is er dan zoveel keuze aan zadels op de markt? Dit alles heeft verschillende oorzaken. De belangrijkste 2 zijn

·        Anatomische verschillen tussen verschillende fietsers

·        Verschillen in gewenste positie op de fiets

Kijken we naar anatomische verschillen tussen fietsers dan wordt er meestal direct gekeken naar de afstand tussen de zitbotjes. Hoewel dit iets zegt over de vorm van een deel van het bekken is dit zeker niet de enige anatomische parameter die varieert. Andere parameters die verschillen zijn

·        Omvang van bovenbenen / hamstrings

·        Gevoeligheid voor druk in de schaamstreek

·        Hoeveelheid vetweefsel rond het zitvlak

·        En zo zijn er nog veel individuele verschillen

 Kijken we naar het effect van de gewenste positie op de fiets op het functioneren van een zadel dan moeten we vooral kijken naar de hoogte van het stuur, in het algemeen kan worden gezegd dat het laten zakken van het stuur zorgt voor een kanteling in het bekken, deze kanteling zorgt ervoor de belasting op een andere plek van het bekken komt.

Om te zien welk zadel het beste bij een bepaalde fietser past is het dus zeer belangrijk het zadel te testen met het bekken in de juiste positie. Dit verklaart direct de beperkte inzetbaarheid van het meten van zitbotbreedte voor de juiste zadelselectie op het moment dat het gekozen zadel niet in de juiste positie getest kan worden.

Wat is de juiste manier om de zitbotbreedte te meten

Figuur 1:         zitten op een bankje is geen goede simulatie van zitten op een zadel

 Als zitten op een bankje en het meten van de zitbotbreedte niet de juiste manier is om een zadel te kiezen wat is het dan wel?

Het kiezen van het juiste zadel kan niet los worden gezien van het plaatsen van het zadel op de juiste positie. Om een zadel goed te kunnen laten functioneren, wat wil zeggen je lichaam te ondersteunen op de juiste plaatsen (de plekken die druk aan kunnen), moet je zadel in de juiste positie staan. Een paar simpele voorbeelden:

·        Als het zadel te hoog staat zal de fietser naar voren schuiven op het zadel om alsnog goed bij de pedalen te kunnen, hierdoor komt de druk op plaatsen voor deze niet aangenaam is

·        Als het zadel te hoog staat zal de fietser gaan bewegen op het zadel, de beweging zorgt voor wrijving, deze wrijving zorgt voor een oncomfortabel gevoel

·        Als het zadel te laag staat wordt er snel te ver achterop het zadel gezeten, ook dit zorgt voor een oncomfortabel gevoel

·        Als schoenplaatjes niet goed zijn afgesteld en/of de voet onvoldoende ondersteunt wordt (bijvoorbeeld met de meeste standaard zooltjes) zorgt dit voor instabiliteit en beweging tijdens de pedaalslag, dit soort instabiliteit leidt vaak tot links / rechts verschillen in zadelcomfort

Naast de bovenstaande 4 voorbeelden zijn er nog legio voorbeelden waarbij het zadelcomfort niet zo zeer door het zadel maar meer door de plaatsing van het zadel bepaald wordt.

Precies om deze reden is het bij zadelproblemen zeer verstandig direct een goede dynamische bikefit te laten doen. Door er voor te zorgen dat het zadel op de juiste plaats staat wordt de selectie veel eenvoudiger.

Dynamische zadeldrukmeting

De enige functionele techniek om inzichtelijk te maken wat er op het zadel gebeurt terwijl we in beweging zijn, is een dynamische zadeldrukmeting. Deze techniek welke meer en meer bikefitters als 1 van hun belangrijkste gereedschappen gebruiken maakt inzichtelijk waar druk op het zadel komt, hoe hoog deze druk is, hoeveel beweging er op het zadel is, waar het lichaamszwaartepunt op het zadel zit en nog veel meer. Figuur 2 geeft een voorbeeld van het resultaat van een zadeldrukmeting weer.

Figuur 2: Resultaat van een zadeldruk meting, links de startsituatie, rechts de eindsituatie

Conclusies

·        Zadelproblemen zijn vaak gerelateerd aan een niet optimale positie

·        Zitbotbreedte meting geeft een heel beperkt beeld van welk zadel optimaal is

·        Het juiste zadel kan het best tijdens een bikefit bepaald worden

·        Dynamische zadeldrukmeting geeft een heel goed beeld van wat erop een zadel gebeurd en is de ideale techniek om tijdens een bikefit het juiste zadel in de juiste positie te kiezen